Śmiertelni wrogowie bakterii
Bakteriofag to rodzaj wirusa, który jest najpowszechniej i najliczniej występującym mikroorganizmem na świecie. Bakteriofagi znajdziemy wszędzie tam, gdzie znajdują się bakterie. Bakteriofagi lub fagi, stanowią wyjątkowy rodzaj wirusów. Tłumacząc ich nazwę z greckiego, otrzymamy dosłownie „pożeracze bakterii” i tym się dokładnie zajmują w naturze.
Po dziś dzień najpopularniejszym sposobem walki z bakteriami chorobotwórczymi jest stosowanie antybiotyków. Jednak ich wykorzystywanie niesie za sobą szereg zagrożeń. Antybiotyki eliminują bakterie chorobotwórcze wraz z bakteriami komensalnymi (pożytecznymi), takimi, które tworzą nasz mikrobiom. Mikrobiom stanowią różne gatunki bakterii zamieszkujące układ pokarmowy, wszelkie zaburzenia w ich ilości, czy to nadmierny wzrost czy spadek liczby, bezpośrednio przyczynia się do nieprawidłowego funkcjonowania narządów, układu pokarmowego jak i odpornościowego.
Stosowanie antybiotyków może mieć krótko- jak i długotrwałe skutki zdrowotne. Szybkie namnażanie się bakterii w połączeniu z selektywnym działaniem antybiotyków owocuje tworzeniem się szczepów opornych na antybiotyki. Problem oporności wynika z nadmiernego i nieodpowiedniego użycia antybiotyków, choć sam proces jest całkowicie naturalny dla bakterii, które w ten sposób walczą o przetrwanie. Z tego powodu antybiotykoterapia jest skuteczna do momentu nabycia przez bakterie oporności. W skrajnych przypadkach efektem tego zjawiska mogą być poważne infekcje, dla których brak odpowiedniej na rynku antybiotykoterapii może doprowadzić do śmierci pacjenta. W łagodniejszych przypadkach prowadzi to do przewlekłego zakażenia, np. niegojące się rany.
Bakteriofagi działają w sposób specyficzny w przeciwieństwie do antybiotyku. Bakteriofag zdolny jest do infekowania tylko i wyłącznie bakterii, nie stanowi on zagrożenia dla ludzkich komórek. Każdy bakteriofag ma swojego tzw. gospodarza, to jest rodzaj bakterii (np. Salmonella) które jest zdolny zainfekować i się w nich namnażać prowadząc do śmierci gospodarza – komórki bakteryjnej. Niemożliwa jest infekcja innego rodzaju bakterii np. Lactobacillus (szczepy probiotyczne) przez tego samego faga, który atakuje bakterie z rodzaju Salmonella. Dlatego możliwe jest stosowanie bakteriofagów skierowanych przeciwko konkretnemu mikroorganizmowi w celu zwalczania infekcji bez uszczerbku na liczbie innych bakterii niechorobotwórczych znajdujących się w miejscu zakażenia.
Film poniżej przedstawia mechanizm działania bakteriofagów w środowisku
