Bylica – bylicy nierówna… jak to z tymi bylicami jest ?

Bylica jako zioło znana jest od starożytności. Potrafi pomóc przy gorączkach, infekcjach, zapaleniach… a ostatnio udowodniono bardzo obiecujący wpływ przy leczeniu raka, boreliozy czy SARS-CoV-2 Covid-19. Jednak nie każda bylica ma te same właściwości… Poniżej zestawienie bylic, a o najpopularniejszych troszkę szerzej. My stawiamy na EKO bylicę roczną Artemisia annua o najszerszym spektrum stosowania.

W Polsce rodzime są 4 gatunki, jako antropofity zadomowione występuje 6, a przejściowo dziczejących są 4. Liczne gatunki są uprawiane.

Są to aromatyczne byliny i rośliny drewniejące o drobnych koszyczkach z kwiatami  wiatropylnymi. Liczne gatunki wykorzystywane są jako rośliny lecznicze, przyprawowe i ozdobne.

Rośliny te występują głównie na obszarach suchych klimatu umiarkowanego na półkuli północnej – w Europie (55 gatunków), Azji (tylko w Chinach rośnie 170 gatunków) i Ameryki Północnej (50 gatunków). Mniej liczne gatunki rosną w strefie równikowej i na półkuli południowej.

W polskiej florze występują cztery gatunki jako rodzime:

• bylica miotłowa Artemisia scoparia.
• bylica polna Artemisia campestris L. w większych ilościach ma własności trujące. Roślina alergenna. Wysokie stężenia ziaren pyłku bylicy polnej notowane są w Polsce w drugiej połowie sierpnia, szczególnie na terenach podmiejskich i wiejskich. Bylica polna nie znajduje zastosowania w lecznictwie.
• bylica pospolita Artemisia vulgaris L. – bylica pospolita to roślina, która kwitnie od lipca do października. Rośnie często wzdłuż dróg, w rowach, przy rzekach oraz na terenach, które porastają chwasty. Bylica ma właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne. Wspomaga układ trawienny, pomaga na bóle brzucha i dobrze działa na wątrobę, dlatego jest stosowana w kuchni. Liście i wierzchołki młodych pędów wykorzystywane są do robienia przyprawy. Zbiera się je zazwyczaj przed zakwitnięciem, mniej więcej w sierpniu. Przyprawa ma silny, korzenny zapach i jest gorzka. Nadaje się do dań mięsnych, potraw z kapusty i grzybów, dodawana jest również w niewielkich proporcjach do sałatek czy zup, na przykład cebulowej bądź jarzynowej. Nie można jej używać w dużych ilościach, ponieważ wtedy jest toksyczna. Artemisia vulgaris jest stosowana również jako lekarstwo. Pomaga między innymi na przeziębienia, obniża gorączkę, leczy trądzik i padaczkę. Płukanka z bylicy wzmacnia cebulki włosów, zapobiega ich przetłuszczaniu się. Działa także jako środek uspokajający i nasenny, ponieważ ma właściwości narkotyczne. Zwiększa apetyt, ma działanie przeczyszczające i moczopędne.
• bylica skalna Artemisia eriantha. Bylina o silnym zapachu. Rośnie w szczelinach skalnych. Kwitnie od sierpnia do września. Wszystkie naturalne stanowiska bylicy skalnej w Polsce znajdują się na ściśle chronionych obszarach Tatrzańskiego Parku Narodowego.

Do antropofitów zadomowionych w Polsce należą:

• bylica austriacka Artemisia austriaca Jacq.
• bylica boże drzewko Artemisia abrotanum L. Wszystkie części rośliny wydzielają dość silny, specyficzny balsamiczno – korzenny zapach, podobny do zapachu Coca-Coli. Kwitnie od sierpnia do września. Nieodpowiednio stosowana może spowodować szkodliwe skutki uboczne. Przejawia głównie działanie żółciopędne i ułatwiające przepływ żółci z pęcherzyka żółciowego do dwunastnicy. Wzmaga wytwarzanie soków trawiennych.
• bylica dwuletnia Artemisia biennis Willd.
• bylica draganek, b. estragon Artemisia dracunculus L. W kuchni estragon używany jest do zaprawiania octów ziołowych i musztardy, używa się go również do kiszenia ogórków  i kapusty. Świeże ziele można dodawać do sałatek oraz zup. Poprawia smak niesłonych potraw. W lecznictwie działa lekko moczopędne; wzmaga wydzielanie soków trawiennych i uzupełnia braki witaminy A. Najczęściej stanowi składnik mieszanek ziołowych.
• bylica piołun Artemisia absinthium L. W pierwszym roku z nasiona wyrasta tylko różyczka liściowa, w następnym roślina wytwarza pęd. Kwitnie od lipca do września. Piołun działa trująco na człowieka oraz konie, bydło i owce. Toksyczny jest głównie tujon. Tujon wzmaga czynność kory mózgowej, powoduje niepokój ruchowy i podniecenie psychiczne mogące prowadzić do psychoz. Przy stosowaniu preparatów z piołunu w celach leczniczych wielkość dawki musi wyznaczać lekarz ! Piołun poprzez swoją gorycz pobudza funkcje wydzielnicze przewodu pokarmowego, zwiększa apetyt, a dzięki olejkom eterycznym działa żółciopędnie i spazmolitycznie. Piołun działa też odkażająco oraz jest środkiem przeciwrobaczym. Odwar z ziela można także stosować zewnętrznie przy zwalczaniu pasożytów skóry (wszy, świerzbowce), gdyż działa na nie toksycznie. Używany przy owrzodzeniach i ranach.

Udowodnione naukowo właściwości Bylicy rocznej, z której pozyskano Artemizynę (nagroda Nobla 2015):

wzmacnia odporność i wspomaga organizm w walce z wirusami, bakteriami i grzybami;

działa przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo;

zwalcza gorączkę;

wykazuje działania antynowotworowe (silnie reaguje z jonami żelaza i tworzy reaktywne formy, które niszczą komórki rakowe bez szkody dla zdrowych komórek);

zwalcza grzyby, które atakują skórę, włosy i paznokcie;

wspomaga leczenie chorób pasożytniczych i odkleszczowych;

Bylicę roczną Artemisia annua L. zaleca się stosować ją podczas:

grypy i przeziębienia;

gorączki i dreszczy;

infekcji i stanów zapalnych organizmu;

chorób pasożytniczych;

grzybic;

koinfekcji boreliozy.

Bylica ma również zastosowanie jako repelent, czyli środek odstraszający owady, głównie komary.

Do gatunków przejściowo dziczejących (efemerofitów) w Polsce należą:

• bylica nadmorska Artemisia maritima L.
• bylica koreańska Artemisia siversiana Willd.
• bylica Tourneforta Artemisia tournefortiana Rchb.
• bylica werlocków Artemisia verlotiorum Lamotte

źródło: wikipedia.org; ogólnodostępne strony internetowe